یکی از تصمیمات مهم هنگام خرید مادربرد، انتخاب نوع سیستم بوت آن است. در حال حاضر مادربردها به‌طور کلی از دو حالت مختلف پشتیبانی می‌کنند: CSM (Compatibility Support Module) و UEFI Native. در این مقاله به‌طور کامل تفاوت‌ها، مزایا و محدودیت‌های این دو نوع مادربرد را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم تا بتوانید انتخابی آگاهانه و متناسب با نیاز خود داشته باشید.

۱. تفاوت در حالت بوت (Boot Mode)

مادربردهای CSM از هر دو حالت Legacy BIOS و UEFI پشتیبانی می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود کاربران بتوانند سیستم‌عامل‌های قدیمی‌تری را که فقط با BIOS سازگار هستند، نصب و اجرا کنند. همچنین، امکان استفاده از پارتیشن‌بندی MBR برای هارد دیسک‌های قدیمی‌تر فراهم است.

در مقابل، مادربردهای UEFI Native فقط از حالت UEFI پشتیبانی می‌کنند. این نوع مادربرد برای نصب و اجرای سیستم‌عامل‌های مدرن مانند ویندوز ۱۰، ویندوز ۱۱ و نسخه‌های جدید لینوکس طراحی شده است. در این حالت، سیستم تنها از پارتیشن‌بندی GPT استفاده می‌کند که برای هارد دیسک‌های بزرگ‌تر از ۲ ترابایت ضروری است.

۲. سازگاری با سیستم‌عامل‌ها

اگر قصد دارید از سیستم‌عامل‌های قدیمی مانند ویندوز ۷ یا نسخه‌های قدیمی لینوکس استفاده کنید، مادربردهای دارای CSM انتخاب بهتری هستند. این نوع مادربردها امکان نصب و اجرای این سیستم‌عامل‌ها را بدون نیاز به تغییرات خاص فراهم می‌کنند. همچنین برای استفاده از نسخه‌های ۳۲ بیتی ویندوز یا توزیع‌های قدیمی لینوکس مناسب هستند.

در مقابل، مادربردهای UEFI Native با سیستم‌عامل‌های قدیمی ناسازگارند و نصب آن‌ها در این حالت امکان‌پذیر نیست. این نوع مادربرد بیشتر برای کاربرانی مناسب است که قصد استفاده از سیستم‌عامل‌های جدید و به‌روز را دارند.

۳. سرعت بوت و عملکرد

یکی از برتری‌های اصلی UEFI Native در سرعت بالاتر راه‌اندازی سیستم است. این مادربردها با بهره‌گیری از فناوری Fast Boot، فرآیند بوت را سریع‌تر و بهینه‌تر انجام می‌دهند. همچنین با سخت‌افزارهای مدرن مانند SSD و NVMe هماهنگی بهتری دارند.

در مقابل، مادربردهای CSM به دلیل پشتیبانی از حالت Legacy BIOS، زمان بوت طولانی‌تری دارند و نیازمند بارگذاری تنظیمات بیشتری هستند. این موضوع به‌ویژه در سیستم‌هایی که از هارد دیسک‌های سنتی استفاده می‌کنند، محسوس‌تر است.

۴. امنیت و Secure Boot

در مادربردهای UEFI Native، ویژگی Secure Boot به‌صورت پیش‌فرض فعال است. این قابلیت از اجرای نرم‌افزارهای غیرمجاز یا مخرب در مراحل اولیه بوت جلوگیری کرده و امنیت کلی سیستم را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد.

اما در مادربردهای دارای CSM، Secure Boot غیرفعال است یا به‌درستی کار نمی‌کند. بنابراین احتمال نفوذ بدافزارهایی مانند Bootkit یا Rootkit در این سیستم‌ها بیشتر خواهد بود. اگر امنیت اطلاعات برای شما اهمیت دارد، استفاده از سیستم UEFI Native توصیه می‌شود.

۵. پشتیبانی از سخت‌افزارهای قدیمی

مادربردهای CSM از سخت‌افزارهای قدیمی مانند کارت‌های گرافیک با رابط VGA و تجهیزات جانبی سنتی پشتیبانی بهتری دارند. همچنین درایورهای قدیمی‌تری که برای BIOS طراحی شده‌اند، در این سیستم‌ها بدون مشکل کار می‌کنند.

در مقابل، مادربردهای UEFI Native ممکن است با برخی قطعات قدیمی ناسازگار باشند. برای مثال، کارت‌های گرافیکی که UEFI ROM ندارند یا درایورهای فاقد پشتیبانی از UEFI ممکن است به‌درستی شناسایی نشوند.

• اگر نیاز به استفاده از سیستم‌عامل‌های قدیمی، درایورهای سنتی یا سخت‌افزارهای قدیمی دارید، مادربردهای CSM گزینه بهتری هستند.
• اگر به دنبال سرعت بوت بیشتر، امنیت بالا و عملکرد بهینه در کنار سیستم‌عامل‌های مدرن هستید، انتخاب مادربرد UEFI Native توصیه می‌شود.

پیش از خرید مادربرد، نوع کاربری، سیستم‌عامل مورد نظر و سخت‌افزارهایی که قصد استفاده از آن‌ها را دارید، به‌دقت بررسی کنید تا بتوانید بهترین تصمیم را برای سیستم خود بگیرید